ECZACILARIN TAZMİNAT ve CEZAİ SORUMLULUĞU

Eczacılar, mesleklerini icra ederken dikkatsizlik, ihmal veya kasıt sonucu bir zararın ortaya çıkmasına sebep olduklarında tazminat sorumluluğu ile karşı karşıya kalabilirler. Bu sorumluluk, genellikle Borçlar Kanunu’nda yer alan sözleşmeden doğan sorumluluk veya haksız fiil esasına dayanır. Eczacıların tazminat sorumluluğuna yol açabilecek durumlar şu şekilde özetlenebilir:

1. Reçetede Yazandan Farklı İlaç Verilmesi

Eczacılar, hekimin reçetede belirttiği ilaçları aynen temin etmekle yükümlüdür. Reçetede yazılandan farklı, muadil olmayan veya tedavi amacına uygun olmayan bir ilaç verilmesi durumunda ortaya çıkabilecek zararlar eczacının tazminat sorumluluğunu doğurabilir.

Zarar Örnekleri:

Hastanın tedavi edilememesi veya tedavi süresinin uzaması.
Verilen ilacın yan etkileriyle hastanın sağlığının bozulması.
Yeni bir tedavi gerekliliğinin ortaya çıkması.

Eczacının bu tür durumlarda sorumlu tutulabilmesi için:

Kasıt: Eczacının hastanın bilgisizliğinden yararlanarak daha ucuz veya ellerinde bulunan başka bir ilacı bilerek vermesi.
İhmal: Eczacının dikkatsizlik, bilgisizlik veya karışıklık nedeniyle yanlış ilaç vermesi.

Borçlar Kanunu gereğince eczacı, yanında çalışanların verdiği yanlış ilaçlardan da sorumludur. Yanlış ilaç verilmesi durumunda hasta, maddi ve manevi tazminat talep edebilir.

2. Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlali

Eczacılar, sattıkları ilaçlar hakkında hastaları bilgilendirmekle yükümlüdür. Aydınlatma yükümlülüğü, ilaç kullanımı, dozajı, etkileri ve yan etkileri konusunda hasta veya yasal temsilcisinin bilgilendirilmesini kapsar.

İhlal Durumları:

İlacın yanlış dozda kullanılması sonucu hastanın zarar görmesi.
İlacın yan etkilerinin hasta tarafından bilinmemesi nedeniyle ortaya çıkan sağlık problemleri.

Bu yükümlülüğün ihlali halinde ortaya çıkan zararlardan eczacı tazminat ödemekle yükümlü olabilir. Özellikle reçetesiz satılan ilaçlarda aydınlatma yükümlülüğünün kapsamı genişler.

3. İlaç Tavsiyesinden Doğan Zararlar

Eczacının doktora gitmemiş bir kişiye ilaç tavsiyesinde bulunması ve bu ilacın hastanın sağlığını olumsuz etkilemesi durumunda tazminat sorumluluğu doğar. Tavsiye edilen ilacın hastanın rahatsızlığıyla ilgisiz olması ve zarara yol açması, eczacının sorumlu tutulmasına neden olabilir.

4. Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali

Eczacılar, meslekleri gereği öğrendikleri hastaya ait bilgileri gizli tutmakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, Türk Eczacıları Deontoloji Tüzüğü ve Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir.

İhlal Örnekleri:

Hastanın kullandığı ilaçlara ilişkin bilgilerin izinsiz paylaşılması.
Hastanın özel durumunun üçüncü kişilerle paylaşılması.

Bu durumlarda hasta, uğradığı maddi veya manevi zararın tazmini için dava açabilir.

5. Bozuk veya Miadı Dolmuş İlaç Verilmesi

Eczacılar, ilaçları uygun koşullarda saklamak ve bozuk veya miadı dolmuş ilaçları satmamakla yükümlüdür. 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun’a göre, ambalajı açılmış, saf olmayan veya iyi muhafaza edilmemiş ilaçlar eczanede bulundurulamaz.

Zarar Durumları:

Bozuk ilaç nedeniyle hastanın sağlığının bozulması.
Miadı dolmuş ilacın etkisiz kalması nedeniyle hastalığın ilerlemesi.

Bozuk ilaç verilmesi durumunda eczacı, hem idari yaptırımlarla hem de tazminat sorumluluğuyla karşılaşabilir.

6. Reçeteyle Verilmesi Gereken İlacın Reçetesiz Verilmesi

Bazı ilaçların reçetesiz satılması, 6197 sayılı Kanun’a aykırıdır. Reçetesiz satılan bir ilacın hasta üzerinde zararlı etkiler göstermesi durumunda eczacı, doğan tüm zararlardan sorumlu tutulabilir.

7. Eczacının İmal Ettiği İlacın Yol Açtığı Zararlar

Eczacı, imal edilmek üzere kendisine bırakılan reçeteye tam uygun şekilde ilaç hazırlamakla yükümlüdür. Reçetede belirtilenlerden farklı bir ilaç hazırlanması veya kötü imal nedeniyle zarar doğması durumunda eczacı tazminat sorumluluğu taşır.

8. Sahte İlaçtan Doğan Sorumluluk

Sahte ilaç, içeriği ya da etiketi belirtilen standartlara uymayan ilaçları ifade eder. Eczacının sahte ilaç üretmesi veya satması hem cezai hem de tazminat sorumluluğu doğurur.

Tazminat ve Cezai Sorumluluk:

Sahte ilaç nedeniyle ortaya çıkan sağlık problemleri için hasta, maddi ve manevi tazminat talep edebilir.
TCK madde 187 uyarınca, sahte ilaç üretimi veya satışı, eczacılar için artırılmış ceza gerektirir.

SONUÇ

Eczacıların mesleklerini yerine getirirken dikkatli ve özenli olmaları, mevzuata uygun hareket etmeleri ve hastaların haklarını gözetmeleri büyük önem taşır. Eczacının ihmali veya kasıtlı davranışları sonucunda zarar doğması halinde, hasta maddi ve manevi tazminat talep edebilir. Tazminat sorumluluğu, eczacının yanı sıra eczanede çalışan diğer kişiler için de geçerlidir.

Bu tür davalarda uzman bir hukukçudan destek alınması, sürecin doğru şekilde yönetilmesi açısından faydalı olacaktır.